13 april 2021

Injecties met botulinetoxine zijn een van de meest voorkomende behandelingen voor dystonie. Deze therapie wordt al meer dan dertig jaar gebruikt, en blijft dankzij wetenschappelijk onderzoek
steeds verder evolueren.

Hoe werkt het?

Botulinetoxine wordt geïnjecteerd in een spier. Het blokkeert signalen vanuit de zenuwen die de spier doen samentrekken. Wanneer de signalen geblokkeerd worden, ontspant de spier zich. Om de vier tot zes maanden worden de injecties herhaald.

Is het veilig?

Ja. Uit decennia van onderzoek en klinische experimenten blijkt dat injecties met botulinetoxine een veilige en doeltreffende behandelmethode zijn. Tot de mogelijke tijdelijke neveneffecten behoren spierzwakte en slikproblemen, afhankelijk van de plaats van de inspuitingen.

Tip:

De fase in de behandelingscyclus met botulinetoxine vlak voor de volgende injectieronde, wanneer de symptomen beginnen terug te keren, is een kritiek moment. Wanneer de symptomen en/of de pijn toenemen, kunnen patiënten geneigd zijn om:

• Zich te forceren om taken of activiteiten te doen die hun symptomen verergeren;
• Meer moeite te hebben om met stress om te gaan;
• Te vertrouwen op ongezonde copingmechanismen.

Als jij problemen hebt op bepaalde tijdstippen tijdens je behandelingscyclus met botulinetoxine, deel dan je bezorgdheid met je arts.

Welk onderzoek wordt er gedaan?

Onderzoekers en farmaceutische bedrijven spannen zich in om de behandeling met botulinetoxine doeltreffender en heilzamer te maken voor een groter aantal patiënten. Hier volgt een overzicht van het lopende onderzoek.

De ontwikkeling van nieuwe producten met botulinetoxine

Het biotechnologisch bedrijf Revance doet onderzoek naar een nieuw product met botulinetoxine, daxibotulinumtoxinA genaamd, voor de behandeling van cervicale dystonie. Mogelijk hebben injecties met dit product een langduriger effect dan andere producten, wat minder doktersafspraken per jaar zou betekenen.

Neveneffecten verminderen

Hiertoe behoort onderzoek naar de chemische reactie van botulinetoxine in het lichaam. Dit helpt ervoor zorgen dat het toxine gericht wordt toegepast zodat het enkel daar werkt waar het nodig is.

Pijn na de injecties verminderen

Wetenschappers experimenteren met de wijze waarop de botulinetoxineoplossing wordt gereconstitueerd (opnieuw samenstellen – red.) om de zuurtegraad te reduceren en spierpijn te verminderen. Er werden ook studies uitgevoerd om het gebruik van lachgas en lokale pijnstillers bij het toedienen van injecties te onderzoeken, om zo het comfort van patiënten (en met name kinderen) tijdens de behandeling te verhogen.

Verhoogde precisie

Elektromyografie (EMG) wordt al geruime tijd door specialisten gebruikt om hen te helpen bij het injecteren van botulinetoxine door overactieve spieren te identificeren. Tegenwoordig wordt ook echografie gebruikt om de injecties te geleiden en hun precisie te verhogen.

Kosten besparen

De meeste producten met botulinetoxine worden bewaard in poedervorm met een houdbaarheid van meerdere jaren. Dit poeder dient te worden gereconstitueerd met behulp van een zoutoplossing alvorens het kan worden geïnjecteerd. Na reconstitutie is de houdbaarheid beperkt tot 8 à 24 uren. De mogelijkheid om de gereconstitueerde botulinetoxineoplossing veilig te bewaren – zonder dat die aan doeltreffendheid verliest – kan een aanzienlijke impact hebben op de kostprijs van de therapie doordat verspilling wordt tegengegaan.

Injectieresultaten optimaliseren met aanvullende therapieën.

Patiënten met blefarospasme die niet in staat waren hun ogen te openen en die niet reageerden op injecties met botulinetoxine, reageerden wel positief op injecties na een chirurgische ingreep waarbij hun oogleden werden gelift. Dit werd aangetoond in een kleinschalige klinische studie.

Flexibelere behandelingsschema’s

Injecties met botulinetoxine worden doorgaans herhaald volgens een strikt schema om de twaalf tot zestien weken. Veel patiënten ondervinden een geleidelijke terugkeer van de symptomen vlak voor de volgende injecties. Klinische onderzoekers experimenteren momenteel voorzichtig met het toedienen van injecties bij een select aantal patiënten volgens een alternatief schema, bijvoorbeeld om de zes weken. De voorlopige resultaten zijn veelbelovend.

Enkele feiten

Botulinetoxine zorgt er bij de meeste dystoniepatiënten niet voor dat de symptomen voor de volle honderd procent verdwijnen. De behandeling kan de levenskwaliteit echter aanzienlijk verbeteren.

Tien tot zestien weken: zo lang duurt de heilzame werking van injecties.

Drie tot meerdere dagen (het verschilt per patiënt): zo lang duurt het na een injectie vooraleer het botulinetoxine begint te werken.

Bron: Dystonia Dialogue. Newsletter of the Dystonia Medical